រួមគ្នាពង្រឹងគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាពសេវាសុខភាព ដើម្បីជិវិតពលរដ្ឋកម្ពុជា

រួមគ្នាពង្រឹងគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាពសេវាសុខភាព ដើម្បីជិវិតពលរដ្ឋកម្ពុជា Joining together to strengthen quality and effectiveness of health service for Cambodians' lives

1/12/2010

សុខភាពទូទៅ General Health

កម្ពុជាជួបធាតុអាកាសត្រជាក់ពុំធ្លាប់មាននៅថ្ងៃ ១២-១៦ មករា ២០១០ ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន
ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមបានប្រកាសនៅរសៀលថ្ងៃទី ១២​មករា ឆ្នាំ ២០១០ ថា​កម្ពុជា​បានជួបប្រឈមនឹងអាកាសធាតុត្រជាក់រហូតដល់ ៨ អង្សារសេ ដែលបានកើតមានចាប់ពីថ្ងៃទី ១២ ដល់ថ្ងៃទី ១៦ មករា ឆ្នាំ ២០១០។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានធ្វើការអំពាវនាវដោយផ្ទាល់មាត់នៅព្រឹកថ្ងៃទី ១២​មករា​ដែរដល់អាជ្ញាធរដែនដី និងប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅតាមបណ្តាខេត្តនានា ពិសេសតំបន់ព្រំដែន និងកោះសមុទ្រត្រូវបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់ និងប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះស្ថានភាពអាកាសធាតុ​ត្រជាក់ពុំធ្លាប់មាននៅកម្ពុជាពេលនេះ​។​
​បើតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងធនធានទឹកនិងឧតុនិយមបានប្រាប់ដល់សាធារណៈជន​ថា នៅវេលាម៉ោង ៧ ព្រឹកនាថ្ងៃទី ១២​មករា ឆ្នាំ ២០១០ មូសុងឥសាន្ត ដែលបក់មកពីទិសឥសាន្ត បាននិងកំពុងមានឥទ្ធិពលមកលើព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបង្កឲ្យផ្ទៃមេឃមានពពកតិចខ្យល់​ត្រជាក់ ហើយសើមមានចុះអ័ព្ទច្រើននៅពេលព្រឹក និងនៅពេលយប់​។
​តំបន់ខ្ពង់រាបដែលរួមមាន ខេត្តរតនគិរី, ស្ទឹងត្រែង, ក្រចេះ, និងមណ្ឌលគិរី សីតុណ្ហភាព​អប្បបរមាមានកម្រិតពី ១២ ដល់ ១៥ អង្សារសេ​។ តំបន់វាលទំនាប រួមមាន រាជធានីភ្នំពេញ, ខេត្តកណ្តាល, កំពង់ស្ពឺ, តាកែវ, ស្វាយរៀង, ព្រៃវែង, សៀមរាប, បាត់ដំបង, ប៉ៃលិន, ពោធិ៍សាត់, កំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តកំពង់ធំមានសីតុណ្ហភាពអប្បបរមា ១៤ ទៅ ១៦ អង្សារសេ។ រីឯតំបន់មាត់សមុទ្ររួមមានខេត្តព្រះសីហនុ, ខេត្តកំពត, កោះកុង និងខេត្តកែប មានសីតុណ្ហភាព អប្បបរមាពី ១៨ ដល់ ១៩ អង្សារសេ។​
​    ​ចំពោះមុខធាតុអាកាសត្រជាក់ ពុំធ្លាប់មាននៅកម្ពុជាពេលនេះ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ផ្តាំផ្ញើរទៅកាន់អាជ្ញាធរ និងប្រជាជននៅតាមបណ្តាខេត្តនានា ជាពិសេស នៅតាមតំបន់ព្រំដែន និងបណ្តាកោះនៅតាមសមុទ្រ ដើម្បីឲ្យបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្ន៕


បទភ្លេងនិងចំរៀងអាចជួយពង្រីកសរសៃមិនឲ្យស្ទះឈាម
​​​តាមការស្រាវជ្រាវមួយថាបានបង្ហាញថា អ្នកជំងឺដែលបានស្តាប់បទចំរៀងនិងបទភ្លេង ដែលខ្លួនឯងពេញចិត្តក្នុងមួយថ្ងៃកន្លះម៉ោង ក្រៅពីធ្វើឲ្យសប្បាយចិត្តហើយនោះថែមទាំង មាន ប្រយោជន៍ដល់រាងកាយផងដែរ ព្រោះ ជួយឲ្យសរសៃឈាមរីកធំបាន។
​ ​ការប្រើតន្ត្រីចូលជួយក្នុងការព្យាបាល គេបាននាំគ្នាធ្វើនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកជា ច្រើនកន្លែង ហើយអ្នកជំនាញរបស់អង់គ្លេសក៏
មានការយល់ស្របក្នុងការងារនេះផងដែរ ។ គេមានជំនឿថា សូរសៀងបទភ្លេងអាចទៅជួយឲ្យ យន្តការនៃការបញ្ចេញនីទ្រីតអុកស៊ីតចូលទៅក្នុងឈាម ដែលជួយការពារមិនឲ្យឈាមកករួមទាំង កូឡេស្តេរ៉ូល ដែលជាគ្រោះភ័យផងដែរ ។
​​​លោកគ្រូពេទ្យម៉ៃឃើល​មីល្ល័រ ជំនួយការមជ្ឈមណ្ឌលការពាររោគបេះដូងនៃសាកល​វិទ្យាល័យ​ម៉ារីឡែន សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវរឿងនេះបាននិយាយថា ឥទ្ធិពល​របស់តន្ត្រីមានដល់សរសៃឈាម វាមិនអាស្រ័យទៅលើបទចម្រៀងនោះទេ តែជាបទចំរៀងដែល​គេពេញចិត្ត ។
​​​លោកបានឲ្យដឹងថា​ពួគលោកកំពុងសមឹ្លងរកមើលឧបករណ៍​ដែលមិនមែនប្រើឱសថ និង​មានតំលៃថោក ដើម្បីមកជួយលើកកំរិតសុខភាពរបស់អ្នកជំងឺ ហើយជឿថា ប្រហែលជាតន្ត្រី​នេះហើយ៕

កម្ពុជាប្រកាសជាបន្ទាន់ឲ្យប្រុងប្រយ័ត្នពីជម្ងឺអាសន្នរោគ
​​​ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាបានអំពាវនាវជាបន្ទាន់មួយនៅថ្ងៃទី​៨ មករា នេះដល់ប្រជាពលរដ្ឋ​ឲ្យបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការរាលដាលជម្ងឺអាសន្នរោគ។
​​​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ទូច ប្រធាននាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធប្រឆាំងជម្ងឺឆ្លងនៃក្រសួង​សុខាភិបាល បានប្រកាសឡើង បន្ទាប់ពីជម្ងឺអាសន្នរោគបានរាលដាលនៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា។ ករណីចុងក្រោយបានផ្ទុះឡើងនៅខេត្តកំពង់ចាម​ដែលបានសម្លាប់ជីវិតកម្មការិនី​កាត់ដេរម្នាក់កាលពីថ្ងៃទី​៥ មករា គឺមួយថ្ងៃ​បន្ទាប់ពីនារីនោះបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺជម្ងឺរាគ និងក្អួត ដែលជារោគសញ្ញានៃជម្ងឺអាសន្នរោគដ៏កាចសាហាវ ។​ ​ ​
​​លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ថា នារីកាត់ដេរ ៣ នាក់ផ្សេងទៀត ដែលរស់នៅឃុំ​ផ្អាវ ខេត្ត​កំពង់ចាមស្ថិតនៅជិត ស្ត្រីអ្នកស្លាប់នោះក៏បានកើតអាការៈរោគរាគ និងក្អួតដូចគ្នា ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបាន​បញ្ជួនទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ​ដើម្បីសង្គ្រោះទាន់ពេលវេលា ។ ​​​
​​​នៅខែ ធ្នូ ឆ្នាំ​២០០៩ មានអ្នកទោសមួយក្រុមនៅពន្ធនាគារតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល ប្រមាណជា ៧០ នាក់ ក៏បានរាគ និងក្អួត ដែលជាអាការៈជម្ងឺអាសន្នរោគ ហើយក៏មានអ្នកទោសស្លាប់ផងដែរ។​ ​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ ទូច បានរំលឹកថា ពេលនេះជាខែក្តៅ ដែលករណីរាគក្អួតអាចនឹងកើត​មានច្រើន ហើយឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ និងទៅរកការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យឲ្យបាន​ឆាប់រហ័ស ប្រសិនបើរាគ និងក្អួតលើសពី ២ ម៉ោង ព្រោះប្រសិនបើគ្មានការសង្គ្រោះទាន់ពេលទេ​គឺអាចបណ្តាលឲ្យអ្នកជម្ងឺស្លាប់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ​ ​
​​លោកវេជ្ជបណ្ឌិតក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ជម្ងឺអាសន្នរោគ​ដែលបង្កឡើងដោយការរាគ និងក្អួត គឺបានកើតឡើងដោយសារខ្វះអនាម័យចំពោះម្ហូបអាហារ និងទឹកស្អាត៕

អ្នកជំងឺរបេងនឹងស្លាប់ពាក់កណ្តាល បើមិនបានព្យាបាលទាន់ពេល
​​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត​ម៉ៅ តាន់​អ៊ាង នាយកមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន និងជាទីប្រឹក្សាក្រសួងសុខាភិបាលដែរនោះបាននិយាយប្រាប់កាសែតរស្មីកម្ពុជាតាមទូរសព្ទ័​នៅថ្ងៃទី​៨ មករា ថា ប្រសិនបើអ្នកជំងឺរបេងមិនបានព្យាបាលរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីមាន​ជំងឺរបេងសកម្មនេះទេ នោះអ្នកជំងឺនឹងស្លាប់ពាក់កណ្តាលក្នុងចំណោមពួកគេសរុប។
​​​លោកបានបញ្ជាក់ថា មជ្ឈមណ្ឌលសម្រេចបានតាមទិសដៅក្នុងការស្រាវជ្រាវជំងឺរបេងប្រចាំ ឆ្នាំ២០០៩ កន្លងមក​ដោយរកឃើញករណីរបេងសរុបប្រមាណ ៤០.០០០ ករណី ដែលក្នុងនោះ​ករណីជំងឺរបេងបេកាបូក ដែលជាប្រភេទជំងឺរបេងងាយឆ្លងបំផុតប្រមាណជា ១៩.០០០​នាក់។
​​​លោកបន្តថា ជំងឺរបេងត្រូវបែងចែកជាជំងឺរបេងសួត ដែលងាយចំលងពីមនុស្សម្នាក់ទៅ​មនុស្សម្នាក់​និងជំងឺរបេងក្រៅសួតជា ប្រភេទជំងឺមិនងាយចម្លង​ឬអាចឆ្លងពីកំនើត​បើឪពុក​ឬ ម្តាយរបស់កុមារមានជំងឺរបេងប្រចាំកាយ។​
 ​​កម្ពុជាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ២២ លើពិភពលោក ដែលមានអ្នកជំងឺរបេង​ច្រើនជាងគេ ហើយការស្រាវជ្រាវកាលពី ឆ្នាំ​១៩៩៧ ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោកបាន​រកឃើញថា ប្រជាជនកម្ពុជា ៦៤% មានផ្ទុកមេរោគរបេង ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា អ្នកមានមេ​រោគរបេងទាំងអស់សុទ្ឋតែកើតជំងឺរបេងនោះទេ៕

រៀបការជាមួយសាច់ញាតិឯងអាចប្រឈមបញ្ហា
​​​បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រុមអ្នកពិសោធន៍អន្តរជាតិបានរួមគ្នាសិក្សារកឃើញថា ឱកាសដែលគូស្វាមី​ភរិយា ដែលរៀបការនៅក្នុងក្រុម​សាច់ញាតិបងប្អូនខ្លួនឯងនោះអាចកើតកូនមកមិនបានសម​ប្រកប​និងពុំមានកំពស់ល្អឡើយ។
​​​លោកសាស្ត្រ​ចារ្យឌី​អែនផ្ល័រ មកពីសាកលវិទ្យាល័យ​មាសាឈូសែត សហរដ្ឋអាមេរិក និងជាប្រធានក្រុមដឹកនាំ​ពិសោធន៍បានពោលថា ស្ត្រីក្នុងវ័យ ៤០ ឆ្នាំ ពុំមែនជាកំហុសក្នុងការមាន​កូននោះទេ ហើយវាក៏ដូចគ្នាទៅនឹងស្ត្រីដែលមានគូជា​សាច់ញាតិបងប្អូនរបស់ខ្លួនឯងយ៉ាង​ដូច្នេះដែរ ។​
​​​ក្នុងទស្សនាវដ្តីចំណេះដឹងមួយដែលមានឈ្មោះថា បណ្ណាល័យវិទ្យាសាស្ត្របានឲ្យដឹងពី​លទ្ធផលសិក្សាស្រាវជ្រាវថា ស្ត្រីដែលរៀបការជាមួយកូនបងប្អូនរបស់ខ្លួនឯងមានអត្រាប្រឈម​នឹងទទួលបានកូនមិនសមប្រកប គឺខ្ពស់ជាងអត្រាជាមធ្យមត្រឹម ២% ប៉ុណ្ណោះ និងនៅមានអត្រា​នៃការស្លាប់របស់ទារកខ្ពស់ជាង ៤,៤% ដែលស្មើនឹងទារកកើតពីមាតា​មានអាយុលើសពី ៤០ ឆ្នាំ​ដូចគ្នា៕​

គ្រុនឈាមវាយលុកនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា

​​​ជំងឺគ្រុនឈាមបានរាតត្បាតពីទីក្រុងដល់ជនបទ ទូទាំងប្រទេស នេះបើតាមការឲ្យដឹងរបស់​ក្រុមមន្ត្រីសុខាភិបាលកម្ពុជា។
​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឌួង សុជាតិ នាយក មជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់ជំងឺគ្រុនចាញ់ និងជាទីប្រឹក្សា អមក្រសួងសុខាភិបាលបាននិយាយក្នុងពិធីបើក សិក្ខាសាលាបូកសរុបការងារកំចាត់ជំងឺគ្រុន​ឈាមប្រចាំឆ្នាំកាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ៣០ ធ្នូ ថា ជំងឺគ្រុនឈាម “មិនមែនជាជំងឺសំរាប់តែអ្នករស់នៅទី​ក្រុង ដែលមានមនុស្សរស់នៅកុះករទេ ប៉ុន្តែវាបានសាយភាយ និងរាតត្បាតដល់ជនបទគ្រប់ខេត្ត ក្រុងហើយ ” ។
​​​លោកបានបញ្ជាក់ថា ​បច្ចុប្បន្ននេះ​ការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺនេះមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនលើ​កង្វះខាតថវិកា ធនធានមនុស្ស និងរចនាសម្ព័ន្ធ ដែលទាមទារឲ្យមន្ត្រីកម្មវិធីជាតិកំចាត់ជំងឺ​គ្រុនចាញ់ធ្វើការទាំងគ្រុនចាញ់ផង និងការងារគ្រុនឈាមផង ហើយលោកបានទទូចឲ្យមានការ​ចូលរួមពីអន្តរក្រសួងដែលពាក់ព័ន្ធ ដូចជា ក្រសួងអប់រំ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា កាកបាតក្រហមជាដើម ។
​​​លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ង៉ាន់ ចាន់ថា នាយករងមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធជំងឺគ្រុនចាញ់ និងជា​នាយកកម្មវិធីជាតិកំចាត់ជំងឺគ្រុនឈាមក៏បានបង្ហើបឲ្យដឹងដែរថា គ្រុនឈាមជាបញ្ហាស្មុគស្មាញ​បំផុត និងជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈ​ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់បំផុតដល់អាយុជីវិតកុមារ ហើយថា “ជំងឺនេះមិនទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារនៅទ្បើយទេ​ ប៉ុន្តែយើងអាចការពារបានតាមរយៈការលុប បំបាត់សំបុកដង្កូវទឹក ដោយប្រជាសហគមន៍ ត្រូវធ្វើការសំអាតជំវិញលំនៅដ្ឋាន​ដើម្បីលុបបំបាត់​ជំរកមូសខ្លា” ។​
​​ ​ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានបញ្ចុះអត្រាស្លាប់ដោយសារ ជំងឺនេះបាន ៥០% បើទោះបីអត្រាឈឺមានការកើនទ្បើង ៣០% ក្តី ហើយការបញ្ចុះអត្រាអាំងស៊ីដង់​នៃជំងឺនេះពី ៣២៧ កាលពីឆ្នាំ​២០០៨ មក​នៅត្រឹម ៨២ ករណី ក្នុងចំណោមប្រជាជន ១០០.០០០ នាក់ ៕